Wielkopolska Izba Rolnicza
Wielkopolska Izba Rolnicza

Własne ujęcie wody podziemnej


W obliczu coraz większej suszy oraz drożejącej wody dostarczanej zazwyczaj przez zakłady lub przedsiębiorstwa komunalne do naszych domów, szukamy rozwiązań pozwalających nam na pozyskanie tego cennego surowca. Począwszy od oszczędzania ilości pobieranej przez nas wody, po wykorzystywanie deszczówki do podlewania ogrodu staramy się dociekać wszelkich możliwych sposobów na to, by gospodarować mądrze i optymalnie.

Właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. Z zastrzeżeniem, że wykonywanie urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód z ujęć o głębokości do 30m nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego. Zwykłego korzystania z wód nie stanowi: nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni, pobór wody podziemnej lub powierzchniowej w ilości większej niż 5m3 na dobę, korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej oraz rolnicze wykorzystanie ścieków lub wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m3 na dobę. Powyższe korzystanie jest już korzystaniem szczególnym i w takiej sytuacji wymagane jest już uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. Aby uzyskać takie pozwolenie należy udać się z wnioskiem do właściwego Starosty.

Zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U z 2005r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami) do wniosku o udzielenie tego pozwolenia musimy dołączyć operat wodnoprawny i opis prowadzenia zamierzonej działalności sporządzony w języku nietechnicznym. Operat wodnoprawny sporządza się w formie opisowej i graficznej. W części opisowej należy m.in. wskazać ubiegającego się o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, opisać stan prawny nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania planowanego do wykonania urządzenia wodnego, z podaniem siedzib i adresów ich właścicieli. Poza tym trzeba wyszczególnić obowiązki ubiegającego się o wydanie pozwolenia wodnoprawnego w stosunku do osób trzecich, charakterystykę wód objętych pozwoleniem, ustalenia wynikające z warunków korzystania z wód regionu wodnego, a także określić wpływ gospodarki wodnej na wody powierzchniowe i podziemne. Ważnym jest również opisanie planowanego okresu rozruchu i sposobu postępowania w przypadku rozruchu, zatrzymania działalności bądź wystąpienia awarii oraz rozmiar, warunki korzystania z wód i urządzeń wodnych w tych sytuacjach. Opracowanie powinno zawierać informację o formach ochrony przyrody utworzonych lub ustanowionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, występujących w zasięgu planowanych do wykonania urządzeń wodnych. W części graficznej należy przedstawić plan urządzeń wodnych i zasięg oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych, z oznaczeniem nieruchomości wraz z ich powierzchnią, naniesiony na mapę sytuacyjno - wysokościową terenu, zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych oraz koryt wody płynącej w zasięgu oddziaływania tych urządzeń. Należy również przedstawić schemat funkcjonalny lub technologiczny urządzeń wodnych. Ustawodawca nie nakazuje by sporządzenie przedmiotowego operatu wodnoprawnego miało być dokonane przez osoby uprawnione z odpowiednimi kwalifikacjami. Zatem każdy kto potrafi sprostać wyzwaniu sporządzenia takiej dokumentacji, może ją wykonać sam.

Nieco inaczej sytuacja wygląda jeśli chcemy wybudować urządzenie wodne - np. studnię do poboru wody podziemnej. Aby uzyskać pozwolenie wodnoprawne na wykonanie takiego urządzenia najpierw musi zostać opracowany przez uprawnionego geologa projekt prac geologicznych, który zostanie zatwierdzony przez Starostę. Należy przy tym zauważyć, iż zatwierdzony projekt prac geologicznych nie upoważnia wnioskodawcy do wykonania studni, a jedynie do odwiercenia otworu hydrogeologicznego. Z przeprowadzonych prac geologicznych musi zostać opracowana dokumentacja hydrogeologiczna ustalająca zasoby wód podziemnych. Dokumentację przedkłada się Staroście celem przyjęcia bez zastrzeżeń. Dopiero po przyjęciu takiej dokumentacji można udać się z wnioskiem, operatem wodnoprawnym, dokumentacją hydrogeologiczna i stosowną opłatą skarbową do Starosty w celu uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na szczególne korzystanie z wód polegające na poborze wód podziemnych z ujęcia oraz na wykonanie urządzenia wodnego - studni umożliwiającej pobór tych wód.

W przypadku urządzenia lub zespołów urządzeń umożliwiających pobór wód podziemnych o zdolności poboru wody nie niższej niż 10 m3/h należy uzyskać od właściwego miejscowo Wójta decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Decyzję powyższą - zwaną potocznie decyzją środowiskową musimy uzyskać przed złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego jakim jest studnia. Należy zauważyć, że nie ma tu znaczenia czy dana osoba chce pobierać mniej wody niż 10 m3/h. Powyższy parametr odnosi się do zdolności poboru, czyli tak naprawdę zależy od tego jaką pompę zamontujemy w naszej studni.

W celu zapewnienia odpowiedniej jakości ujmowanej wody, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych studni należy ustanowić strefę ochronną ujęcia wody. Strefę ochronną stanowi obszar, na którym obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania z wody. Strefę ochronną dzieli się na teren ochrony bezpośredniej i pośredniej. Ustawodawca dopuszcza ustanowienie strefy ochronnej obejmującej wyłącznie teren ochrony bezpośredniej, jeżeli jest to uzasadnione lokalnymi warunkami hydrogeologicznymi, hydrologicznymi i geomorfologicznymi oraz zapewnia konieczną ochronę ujmowanej wody. Wielkość tej strefy oscyluje w promieniu 8 - 10 m od obudowy danej studni. Jest indywidualna dla każdego ujęcia, a jej parametry ustala się w dokumentacji hydrogeologicznej. Na terenie ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych zabronione jest użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Należy odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń służących do poboru wody. Teren strefy trzeba zagospodarować zielenią. Poza granicę terenu ochrony trzeba wyprowadzić ścieki z urządzeń sanitarnych i ograniczyć do niezbędnego minimum przebywanie osób w strefie. Dodatkowo teren ochrony bezpośredniej należy ogrodzić i umieścić tablice zawierające informacje o ujęciu wody i zakazie wstępu osób nieupoważnionych. Strefę ochronną ustanawia, w drodze aktu prawa miejscowego, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody, wskazując zakazy, nakazy i ograniczenia oraz obszary, na których one obowiązują. Strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej ustanawia na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody, w drodze decyzji, organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego.


Agnieszka Jaskuła