13-11-2017 r.

Resort rolnictwa, po blisko półtora roku od wprowadzenia rozwiązań prawnych, mających na celu ochronę gruntów rolnych, przygotował propozycje zmian, w tym doprecyzowania obowiązujących przepisów oraz nowych regulacji.

Nowe rozwiązania zostały zawarte w projekcie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Projekt nie narusza podstawowego celu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, jakim jest ochrona polskiej ziemi rolnej i zapewnienie nabywania nieruchomości rolnych, w pierwszej kolejności przez rolników, na powiększenie i tworzenie gospodarstw rodzinnych. Proponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw ich oczekiwaniom, a także uwzględniają znaczną część wniosków przekazywanych przez izby rolnicze, organizacje rolnicze, jednostki samorządu terytorialnego, a także osoby fizyczne i prawne oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR).

Najważniejsze zmiany dotyczą ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.

Projektowane zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego:

1. ułatwienie zniesienia współwłasności nieruchomości rolnej w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa;
2. rozszerzenie katalogu osób bliskich w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego o rodzeństwo rodziców, pasierba, zięcia oraz synową;
3. wyłączenie spod ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnej przypadku gdy nabycie to następuje w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego;
4. umożliwienie nabywania nieruchomości rolnych za zgodą Dyrektora Generalnego KOWR przez:
   • uczelnie publiczne na cele dydaktyczne,
   • państwowe lub samorządowe osoby prawne na cele publiczne,
   • spółki prawa handlowego w wyniku ich podziału lub połączenia;
5. doprecyzowanie trybu postępowania oraz przesłanek warunkujących wyrażenie zgody przez Dyrektora Generalnego KOWR na nabycie nieruchomości rolnej poprzez:
   • określenie wymogów, jakie powinien spełniać wniosek o wyrażenie zgody oraz wskazanie dokumentów, jakie należy do niego dołączyć,
   • określenie sposobu udokumentowania braku możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej na rzecz rolników indywidualnych, osób bliskich, Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego,
   • przykładowe wskazanie kiedy osoba zamierzająca nabyć nieruchomość rolną daje  rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej (brak zaległości podatkowych, zaległości finansowych wobec KOWR, nieskazanie za niektóre przestępstwa);
6. umożliwienie sprzedaży lub oddania nieruchomości rolnej w  posiadanie przed upływem 10 lat od dnia jej nabycia w przypadku gdy nabywcą będzie osoba bliska zbywcy będąca rolnikiem indywidualnym lub młodym rolnikiem urządzającym gospodarstwo rolne;
7. zgoda na zbycie lub oddanie w posiadanie nabytej nieruchomości rolnej przed upływem 10 lat od dnia jej nabycia będzie wyrażana przez Dyrektora Generalnego KOWR w drodze decyzji administracyjnej a nie przez sąd;
8. wyłączenie stosowania prawa pierwokupu akcji i udziałów w spółkach kapitałowych oraz prawa nabycia nieruchomości rolnych od spółek osobowych, które posiadają nieruchomości rolne o łącznej powierzchni mniejszej niż 1 ha.

Projektowane zmiany w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa:

1. zniesienie konieczności wydzierżawienia albo sprzedaży nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha w pierwszej kolejności na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych;
2. umożliwienie nieodpłatnego przekazywania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP)jednostkom samorządu terytorialnego  na cele związanie z realizacją i rozbudową obiektów użyteczności publicznej, tworzeniem nowych miejsc pracy oraz rozwojem lokalnym realizowanym przez jednostki samorządu terytorialnego – w przypadku gdy są one przeznaczone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy na te cele;
3. zaliczenie do 3 letniego okresu dzierżawy nieruchomości ZWRSP również okresu:
   • w którym nieruchomość była dzierżawiona przez poprzedniego dzierżawcę, który scedował prawa i obowiązki wynikające z umowy dzierżawy tej nieruchomości,
   • dzierżawy innej nieruchomości ZWRSP, która została przez dzierżawcę zwrócona na realizację celów publicznych;
4. umożliwienie udziału w przetargu ograniczonym na sprzedaż lub dzierżawę nieruchomości ZWRSP rolnikom posiadającym akcje lub udziały w spółce, będącej grupą producentów rolnych, o której mowa w ustawie z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw;
5. umożliwienie organizowania przetargu ograniczonego, w którym oprócz rolników indywidualnych mogą uczestniczyć osoby:
   • które nie spełniają wymogu dotyczącego 5-letniego okresu osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, lub
   • które nie spełniają wymogu 5-letniego okresu zamieszkiwania w gminie, w której położona jest nieruchomość wystawiana do przetargu lub w gminie graniczącej z tą gminą, lub
   • które nie posiadają kwalifikacji rolniczych – pod warunkiem, że osoby te w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości ZWRSP  przeznaczonych do sprzedaży będą mieć nie więcej niż 40 lat.

Do projektu ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw można zgłaszać uwagi do 30 listopada br.

Źródło: MRiRW
Opracowanie: P. Dopierała